REALIZM
Mniej więcej w połowie XIX wieku we Francji pojawił się nowy nurt zwany realizmem.
Na jego powstanie miały wpływ postulaty, że sztuka czerpać powinna tematy wprost
z życia, rezygnując z tematyki wyszukanej czy mitologicznej. Duży też wpływ miało
pojawienie się fotografii, wpływ filozofii pozytywizmu i krytyka irracjonalności
romantyzmu. Realizm francuski reprezentuje szkoła barbizońska, inaczej zwana
Fontainebleau. Była to grupa malarzy zamieszkujaca niedaleko Paryża i zajmująca
się malarstwem krajobrazów i scen z życia wsi. Należeli do niej Teodore Rousseau,
Camille Corot, Narcisso Vizillo Diaz, a także pejzażyści Jules Dupre, Raimond Marle,
Charles Francois Daubigny, Rosa Bonheur, później Jean Francois Millet. Dla
realistycznego malarstwa pejzażowego charakterystyczny jest element obiektywnej
obserwacji, szczegółowe przedstawianie natury. Typowe dla tego kierunku jest
podejmowanie tematów pracy na roli, pracy chłopa i życia wsi. Inni wybitni
przedstawiciele realizmu francuskiego to : Gustave Courbet, karykaturzysta
Honore Daumier, Paul Delaroche, Horacy Vernet, Ernest Meissonier i Tomasz Couture.
W II połowie XIX wieku realizm stał się stylem obowiązującym zarówno w Europie
jak i w Ameryce. Wyrażał pozytywny stosunek do natury, spraw ludzkich i
poznawalności świata. Artyści pozytywistyczni wyrażali się również w rzeźbie.
Często pojawiały się również posągi lwów, a także latarnie, łańcuchy o charakterze
ozdobnym. Innymi formami w rzeźbie były figurki z porcelany, drobne rzeźby
brązowe, ozdoby, kraty, latanie i studnie, które wytworzyły charakterystyczny styl
artystyczny oscylujący na granicy przemysłu. Ok. 1850 r. artystyczną stolicą
Niemiec zostało Monachium. Malarstwo niemieckie zaczęło zbliżać się wówczas
do realizmu. Najbardzie j znanym malarzem był Karol Piloty autor dzieł
historycznych t.j. "Śmierć Wallensteina", "Wyrok na Marię Stuart",
" Neron w czasie pożaru". Do innych niemieckich artystów tego okresu należał
Adolf von Mentzel, który początkowo malował w stylu romantycznym, z czasem
jednak jego zainteresowanie wzbudziło malarstwo realistyczne, którego przykładem
w jego twórczości jest " Sztuka żelaza". Malował on również sceny z przyjęć
dworskich, portrety i studia. Był jednym z najlepszych malarzy niemieckich w całej
historii sztuki. Realizm rozwijał się również za oceanem. Znani realiści
amerykańscy to : portrecista T. Eakins, pejzażysta Georg Innes i autor scen
rodzajowych Winslow Homer. Wybitna szkoła malarstwa realistycznego powstała
w XIX w w Rosjii. Do jej powstania przyczynił się bunt młodzieży w petersburskiej
Akademii. Studenci odmówili malowania tematów mitologicznych. Utworzyli tzw.
Stowarzyszenie Wystaw Wędrownych, od którego przejęli nazwę Pieriedwiżników,
czyli wędrowców. Do najwybitniejszych postaci z kręgu szkoły pieriedwiżników
należał Wasyl Pierow. Był on twórcą obrazów o s mutnej tematyce, silnie
oddziaływujących na odbiorcę, np. t.j. "Trójka dzieci ciągnących sanie",
"Pogrzeb wiejski". Inni artyści poruszający problemy społeczne to: J.N. Kramskoj,
G. Miasojedow, K. Sawicki, A. Zaroszenko i J.M.Priasznikow. Do najwybitniejszych
malarzy rosyjskich należy Ilja Riepin, autor "Burłaków na Wołdze", oraz
" Kozaków piszących list do sułtana." Drugim istotnym dla rosyjskiego realizmu
twórcą jest Wasyl Surikow malujący obrazy historyczne o dramatycznym charakterze.