SURREALIZM

Surrealizm podobnie jak dadaizm stanowił pewną postawę życiową, jednakże surrealiści nie reprezentowali tak totalnej negacji jak dadaiści. Prowokacyjny charakter ich wystąpień wynikał z buntu przeciwko istniejącej rzeczywistości. Nie uważali się oni za szkołę artystyczną i nie chcieli tworzyć własnej estetyki. Sztukę traktowali jako rodzaj metody poznania nieznanych dotąd człowiekowi obrazów jego duszy - dziedzin, które były przez oficjalną naukę w dużej mierze poznane np. marzenia senne, halucynacje, szaleństwo. Zainteresowania te związane były z modnym wówczas Freudyzmem. Surrealiści bronili przede wszystkim wolności człowieka. Oficjalnymi czasopismami ich ruchu były: " La Revolution Surrealiste", później "La Surrealisme au service de la Revolution" i w końcu " Minotaure". Z pismami tymi, oprócz pisarzy, związani byli: Hans Arp, Marcel Duchamp, Francis Picabia, Max Ernst, Man Ray, Giorgio Chirico, Alberto, Giacometti, Pablo Picasso, Paul Klee, Joan Miro, Yves Tanguy, Salvador Dali, Rene Magritte, Paul Delvaux, Andre Masson. Pierwsza wystawa surrealistów odbyła się we wrześniu w roku 1925 i od tej pory zaczęły powstawać grupy surrealistów w Czechosłowacji, Jugosławii, Hiszpanii, Anglii, Danii, Japonii oraz Stanach Zjednoczonych. W pierwszym okresie ważną rolę spełnia w surrealiźmie literatura, z której czerpie on impulsy. Wykształca się pewien nurt surrealizmu opartego na literaturze. Jest to kierunek figuratywny, operujący poetyckim obrazowaniem, uciekający się do zapożyczeń z dziedziny snu. Genealogii dla tego kierunku doszukiwano się w sztuce takich artystów jak Bosch, Bruegel, Arcimbold, Blake czy symboliści. Początki drugiego nurtu odszukać możemy w kubiźmie Picassa. W drugi nurt kładzie nacisk na walory głównie malarskie, poszukiwanie nowych technik i materii jak collages, elementy pozamalarskie, czy wcielone do obrazu rzeźby lub przedmioty. Ze względu na sposób posługiwania się metaforą, krytyka dzieli surrealizm na trzy typy: 1/ figuratywny - reprezentowany przez Salvadore Dali, Rene Margrite’a, Paula Delvauux, Pierre Roya, Braunera, D. Tanninga czy Carringtona. Malarze ci opierali się głownie na metafizycznej twórczości Giorgia de Chirico. Odwzorowują oni naturę w sposób iluzjonistyczny, czerpią z malarstwa tradycyjnego. W ich obrazach wszystkie przedmioty można odtworzyć i nazwać po imieniu. Zostają one wykorzystane w sposób fantastyczny, powiązanane zupełnie nieoczekiwanie w sposób nie mający odpowiednika w rzeczywistości. 2/ Tworzenie z elementów rzeczywistych, nowych udziwnionych przedmiotów, często w postaci Collages - twórczość Maxa Ernsta, Yves Tanguya oraz Oscara Dominingueza. 3/ Kształtowanie nowej rzeczywistości z form całkowicie wysnutych z fantazji - romantyczna odmiana abstrakcji o przewadze elementów fantastycznych. Twórczość Paula Klee, Joana Miro, Wolfganga Paalena. Do tej odmiany zaliczyć można również surrealistyczny automatyzm. (frottage Maxa Ernsta - pocieranie ołowkiem kartki papieru położonej na materiały t.j drewno czy kamień ). Inne techniki stosowane przez surrealistów to: dekalkomania wprowadzona przez Dominizgueza czy fumages Paalena. Andre Breton określa surrealizm jako: " czysty, psychiczny automatyzm za pomocą, którego pragnie się wyrazić już to ustnie, już to pisemnie, już to w jakikolwiek inny sposób rzeczywiste funkcjonowanie myśli bez jakiejkolwiek kontroli rozumu, będące poza jakimikolwiek względami estetycznymi czy moralnymi".